Stop overbodig lawaai

Onnodig luid: Weerstandsvormen tegen uitgeputte geluidsnormen voor motorfietsen

(gastartikel van Bärbel Lehmann, Federale Vereniging tegen Motorlawaai)

Motorlawaai is een probleem van de binnensteden en de lokale recreatiegebieden. Al 20 jaar bestormen bewonersinitiatieven tegen een aantal immense overlast op de hotspots van dit geluidsfenomeen – zonder grote politieke of juridische veranderingen in de beginsituatie. Het is duidelijk dat motorfietsen 77 dB(A) luid op het kentekenpapier staan – maar 120 dB komt vaak langs de kant van de weg aan. En de laatste jaren zijn motorfietsen op papier alleen maar stiller geworden – niet op de weg.

De Duitse eisen komen sterk overeen met die in Nederland:

1. de invoering van een verplichte bovengrenswaarde voor het geluidsniveau van 80 dB(A) voor motorfietsen in alle bedrijfstoestanden.
2. de afschaffing van grandfathering voor reeds geregistreerde motorfietsen indien zij qua geluid zijn gewijzigd ten opzichte van het oorspronkelijk goedgekeurde type of zijn uitgerust met technologie die de grenswaarden van de goedkeuring omzeilt, zoals uitlaatkleppen.
3. een algemeen verbod op de technische versterking van motorgeluid en geluidsontwerp, waardoor geluid bijzonder karakteristiek en dus vervelend wordt.
4. de goedkeuring van eenvoudige controlemogelijkheden voor de autoriteiten door middel van mobiele en stationaire meetmethoden op de route met als doel technische manipulaties van het voertuig en vervelende rijstijl te volgen.
5. een afschrikwekkende verhoging van boetes voor vermijdbare geluidsoverlast veroorzaakt door de rijstijl – d.w.z. onnodig gehuil van de motor, onnodig toeren van versnellingen maar ook onnodig heen en weer rijden buiten en in de stad.
6. het verhelpen van de anonimisering van motorrijders door helm en klein achterkenteken door verantwoordelijkheid te nemen voor niet-toewijsbare overtredingen.
7. de mogelijkheid om stille zones met verkeersbeperkingen in te stellen bij geluidshotspots, bijvoorbeeld tijdelijke afsluitingen voor bijzonder luidruchtige voertuigen (analoog aan het Tiroolse model).

In November 2021 zijn de nieuwe geluidsnormen voor motorfietsen in Europa aangenomen door de Unice (de United Nations Economic Commission for Europe). Deze normen gelden voor alle nieuwe motorfietsen in Europa.

Een Luxemburgse analist heeft de nieuwe ASEP-RD normen voor motorfietsen beoordeeld. Samengevat is zijn analyse:Geluidslimieten zijn toegestaan boven de 100 dB voor bepaalde testomstandigheden. Daarmee zijn ze zo hoog dat deze verordening eigenlijk leeg lijkt. Dit is de zoveelste schijnvertoning, waarmee beleidsmakers kunnen zeggen dat er iets is gedaan, terwijl er in werkelijkheid niets is gedaan.

De vraag is wie in de Europese ministeries van transport en bij de EU-commissie dit Asep-RD-voorstel hebben geanalyseerd en ondertekend. Ofwel hun analyse was heel anders dan die van de Luxemburgse analist, ofwel ze ondertekenen alles maar wat de industrie voorstelt. En vervolgens vertellen ze hun hiërarchie dat “alles in orde is”, die ons op hun beurt ook weer vertellen dat “alles in orde is”.

Het is duidelijk dat de Europese geluidsnormen worden bepaald door de producenten van motorfietsen, die vooral een stoer geluid willen laten horen. De rechten van de burger zijn hier niet van belang!!

Lees hier het volledige onderzoek. En voor wie nog twijfelt: hier is een video die de geluidoverlast voor bewoners laat horen.

Pretherrie      Auto-en motor-fabrikanten bepalen hun eigen geluidsnormen en zorgen ervoor dat de mazen in deze regels het mogelijk maken om hun bedrijfsmodel met overmatig en onnodig lawaai te kunnen uitvoeren. Het is naïef en cynisch om te denken dat de UNECE-regels de mazen in de typegoedkeuringstest gaat dichten.

Milieuzones voor geluid      Voor de NEFOM is dit alles reden om landelijke en lokale maatregelen te eisen in de vorm van milieuzones voor geluid die gemeentes en provincies kunnen inzetten. Daarbij worden in de aangewezen gebieden alleen ‘stille’ motorvoertuigen toegelaten, dus motorvoertuigen die geen geluidsoverlast veroorzaken.

Dit is te vergelijken met de milieuzones voor vuile dieselauto’s. Als het geluidsvolume te hoog is word je niet toegelaten.

Deze vorm van handhaving is eenvoudig met camera’s uit te voeren. De camera flitst de kentekenplaat en vervolgens wordt in het RDW-register gekeken of het een “stil voertuig” betreft of niet.

Is het géén stil voertuig, dan volgt vanzelf een boete via het CJIB, het Centraal Justitieel Incasso bureau.

Deze week heeft de NEFOM de volgende brieven gestuurd aan de voorzitter van de 2e kamer en ministers

– Aan de minister voor Klimaat en Energie ofwel Rob Jetten

– Aan de minister van Infrastructuur en Waterstaat ofwel Mark Harbers

– Aan de voorzitter van de Tweede Kamer, mevr. Vera Bergkamp.

Deze video laat zien hoe de geluidoverlast van bewoners er uit zien

Fake nieuws? Ga op bezoek bij een van de meer dan 90 bewonersgroepen in Nederland

Deze brieven hebben als thema: de zorgplicht van de overheid en het nationaal Klimaatakkoord.

Uitgangspunt daarbij vormen onze eerdere brieven aan diverse ministers, te weten, Infrastructuur en Waterstaat (I&W), Justitie en Veiligheid(J&V), Binnenlandse Zaken (Biza) en Medische Zorg en Sport, die wij in mei 2021 verzonden hebben. Op deze brieven heeft I&W op 8 juli 2021 schriftelijk gereageerd, mede namens de drie andere ministers.

In deze brieven pleit de NEFOM voor de mogelijkheid van milieuzonering geluidsemissie, zodat elke gemeente daarbij een deel van de gemeente of bepaalde wegen als milieuzone kan aanwijzen. Daarbij pleiten wij voorts voor vastlegging van het predicaat stil voertuig in het RDW-register, zodat handhaving op eenvoudige wijze te realiseren is met ANPR-camera’s.

In de Telegraaf verscheen onlangs een artikel over de geluidoverlast dag. https://www.telegraaf.nl/e/996272330/

Interessant hiervan is het standpunt van de Nationale Politie over de geluidoverlast door motorvoertuigen.

Paul Broer, portefeuillehouder verkeer van de Nationale Politie zegt hierover het volgende:

• „Het is een groeiend probleem en het is belangrijk dat er een eenduidige aanpak komt om de geluidsoverlast in het verkeer in te perken.
• Nu gebeurt het vaak dat gemeenten hun eigen plan trekken en op ’gevoel’ een gebied, straat of dijk afsluiten voor ronkende motoren en rondscheurende auto’s”,
• „De wet- en regelgeving laat ruimte voor een eigen interpretatie en optreden van lokale en provinciale overheden.
• Daarbij worden wegen soms gedeeltelijke en/of periodieke afgesloten om maar van het probleem af te zijn. Maar dat is natuurlijk geen structurele oplossing.”

Dik komt volledig overeen met onze visie, mooi dus.

De NEFOM constateerd echter dat het “dweilen met de kraan open” is. Veel motoren mogen legaal nog steeds erg veel geluid maken, enkele voorbeelden:

• Vanaf 85 dB(A) is er een gehoorbescherming verplicht door de ARBO
• Sommige motorfietsen mogen wettelijk meer dan 103 dB(A) geluid produceren, en daarmee door onze steden en dorpen rijden!!
• 70% van de motorfietsen maakt meer geluid dan 85dB(A).
• Deze wettelijke normen zijn gebaseerd op 50% van het max aantal toeren. Wat gebeurt er als men het gas helemaal open trekt?? In de praktijk is het geluid veel hoger!

• Meer dan 70% van de motorfietsen heeft een stationair geluidsniveau boven 85dB(A).
• Meer dan 1.8% van de motorfietsen heeft een stationair geluidsniveau boven 100dB(A)
• Ongeveer 7.4% van de auto’s heeft een stationair geluidsniveau boven 85dB(A)

Dus 70% van de motorfietsen zijn luider dan 85 dB(A) – tegenover 7% van de personenauto’s.

En dat is dan allemaal nog gebaseerd op 50% van het maximale toerental.

Wat gebeurt er als men het gas helemaal opentrekt??

De GGD Amsterdam onderkent de volgende gezondheidseffecten wegverkeer als gevolg van geluidsoverlast van motorvoertuigen

• Jaarlijks sterven honderden inwoners van Nederland eraan
• Ernstige slaapverstoringen treden op bij 600.000 inwoners van Nederland
• Ernstige hinder wordt ondervonden door 1,3 miljoen inwoners van Nederland

“Zonder maatregelen zal herrie binnen twintig jaar het milieuprobleem

met de grootste impact op de volksgezondheid zijn.”

Die cijfers laten zien waarom zoveel bewoners zich in enorm storen aan de geluidoverlast van motorfietsen.

Onze conclusie is dat de geldende geluidsnormen voor motorfietsen veel te hoog zijn.

Waarom moeten motorvoertuigen zoveel lawaai maken terwijl we weten dat dat lawaai ziekmakend is?

Dit is de open brief die wij gestuurd hebben aan alle beslissers (minister, gedeputeerde, burgemeester, wethouder, kamerlid, raadslid of ambtenaar), met het verzoek om maatregelen te nemen die bijdragen aan een leefbaar milieu zonder onnodig lawaai.

Wij wensen u een gezond en gelukkig 2022 en hopen in stilte dat u zich ook komend jaar zult willen inzetten voor de vermindering van geluidsoverlast door motorvoertuigen.

Geluidshinder is eenvoudig gezegd het ervaren van onaanvaardbaar en onaangenaam geluid in de leefomgeving. Auto’s, motorfietsen, boten, waterscooters, vliegtuigen en andere transportsystemen dragen sterk bij aan overmatige geluidsproductie.

Opgedrongen lawaai heeft een grote impact op mens en dier en beïnvloedt hun gedragsmatige en fysiologische gezondheid. Wonen in een lawaaierige buurt leidt bij mensen vaak tot stress, rusteloosheid, slaapstoornissen en gehoorverlies.
Langdurige blootstelling aan overmatig lawaai verergert hypertensie en cardiovasculaire symptomen. 

Alleen al in Nederland sterven, volgens de GGD Amsterdam, per jaar honderden mensen aan geluidsoverlast van motorvoertuigen.

Zonder maatregelen zal herrie binnen twintig jaar het milieuprobleem met de grootste impact op de volksgezondheid zijn.

Het is nu tijd om in actie te komen.

Graag spreek ik de hoop en verwachting uit dat u in uw hoedanigheid van minister, gedeputeerde, burgemeester, wethouder, kamerlid, raadslid of ambtenaar de maatregelen zult weten te nemen die bijdragen aan een leefbaar milieu zonder onnodig lawaai.

Namens miljoenen Nederlanders die dagelijks ernstige hinder ondervinden van geluidsoverlast door motorvoertuigen dank ik u daarvoor op voorhand.

Met vriendelijke groet

Tony Hardenberg,

Voorzitter NEFOM

Stille voertuigen in stille gebieden

NEFOM Standpunt: december 2021

Tijdens de Digitale conferentie ‘geluidoverlast Motorvoertuigen’ op 24 november jl heeft wethouder Bekkering het voorstel “stille voertuigen in stille gebieden” gedaan voor een handelingsperspectief om de geluidoverlast terug te dringen.

„We zien de invoering van een certificaat ’stil voertuig’ als een serieuze oplossing”, zegt wethouder Erik Bekkering van Bergen (NH) na een online conferentie over het bestrijden van geluidsoverlast door motoren. Daarin spraken bestuurders uit het hele land en partijen als de GGD, TNO en de Motorrijders Actie Groep (MAG) met elkaar over mogelijke oplossingen. Dit certificaat ’stil voertuig’ gaat gepaard met de invoering van ’stille gebieden’, waarin alleen voertuigen welkom zijn die niet boven het maximaal aantal decibels uitkomen. Vergelijkbaar zijn de milieuzones in grote steden, waar oude dieselvoertuigen verboden zijn.

De NEFOM omarmt dit voorstel en denkt dat het een oplossing kan zijn voor de huidige problematiek. Door alleen ‘stille voertuigen’ toe te laten in door de Gemeente of provincie aangewezen “stille gebieden” worden de echte overlastgevers geweerd en kunnen bewoners én bestuurders van motorvoertuigen genieten van de omgeving.

De gemeente zou dus zelf de stille gebieden kunnen bepalen, denk aan stiltegebieden, een idyllisch weggetje, een rivierdijk, een dorpskern, een stadskern, een natuurgebied of bijvoorbeeld het kustgebied.

Het voertuig krijgt na een eenvoudige keuring een digitale aantekening in de kentekenregistratie als het voldoet aan de eisen voor een ‘stil voertuig’.  Wat ons betreft bepaalt het TNO of RIVM wat een maatschappelijk acceptabel geluidsniveau is, waarbij de volksgezondheid geen gevaar loopt.

TNO maakt nu al gebruik van de Lwot (Wide Open Throttle) norm, gemeten op 7,5 meter vanaf het voertuig, waarbij de piekgeluiden de max bepalen en niet de gemiddelde waarden. Dit lijkt een prima norm, eenvoudig te meten en lastig om mee te sjoemelen.

Wij denken dat een dergelijk certificaat bruikbaar is voor alle voertuigen, dus naast auto’s en motorfietsen zou het ook bruikbaar kunnen zijn voor (speed)boten, waterscooters, quads en zelfs vliegtuigen.

De handhaving lijkt ook relatief eenvoudig, vergelijkbaar met het verbod van ‘vuile diesels’ in steden. Dit gebeurt op basis van de nummerplaat en behoeft geen inzet van politie. Controle kan worden uitgevoerd met de reeds bestaande ANPR-palen. Indien wenselijk kan in een ‘stil gebied’ een boa op basis van de nummerplaat controleren of dit voertuig daadwerkelijk toegang heeft  (vergelijkbaar met parkeervergunningen). Als een voertuig zich illegaal in een ‘stil gebied’ bevindt kan dit met een administratieve sanctie beboet worden.

Als het “stil voertuig” voorstel wordt geïmplementeerd, is dit een eerste stap de goede kant op, maar we zijn er nog niet. Bewoners in natuur en rustgebieden kunnen dan weer opgelucht ademhalen. Voor bewoners langs provinciale en rijkswegen biedt het echter geen oplossing. Denk hierbij aan inwoners van Amersfoort en Ridderkerk die omgeven worden door drukke wegen met veel overlast van motorvoertuigen.

Met vriendelijke groet

Tony Hardenberg, Voorzitter NEFOM

Dit certificaat ’stil voertuig’ gaat gepaard met de invoering van ’stille gebieden’, waarin alleen voertuigen welkom zijn die niet boven het maximaal aantal decibels uitkomen. Vergelijkbaar zijn de milieuzones in grote steden, waar oude dieselvoertuigen verboden zijn.

De gemeente Bergen neemt landelijk het voortouw in de strijd tegen de geluidsoverlast. Inwoners klagen daar over de herrie die sommige motoren maken, omdat het gas wordt opengetrokken of omdat er kleppen in de uitlaat zitten. Afgelopen zomer stuurde Bergen een brief naar het ministerie om mogelijke oplossingen te onderzoeken. Al snel sloten meer dan zestig andere gemeenten zich aan, en daar komen er steeds meer bij.

„Dat er een breed maatschappelijk draagvlak is was geen verrassing tijdens de bijeenkomst, maar dit had ik niet bedacht toen ik twee jaar geleden de petitie van een inwoonster van Egmond aan den Hoef in ontvangst nam. Dat was voor mij de start van dit project. De ’cry for help’ van gemeenten aan het ministerie is duidelijk: geef ons handhavingsperspectief. Het kan zo niet langer, alles wat we nu hebben zet geen zoden aan de dijk.”

Bekkering is geschrokken van de impact die geluidsoverlast heeft op de gezondheid van inwoners. De GGD vertelde tijdens de bijeenkomst dat 1,3 miljoen Nederlanders ernstig hinder ondervinden van geluidsoverlast en 600.000 personen slaapproblemen. Dat kan – vooral wanneer er sprake is van structurele overlast – tot bijvoorbeeld hartproblemen leiden. „Niets doen is geen optie. Dat de oplossing niet makkelijk is, bleek vandaag wel. Het afsluiten van wegen is een paardenmiddel, elektrische motoren gaat nog jaren duren en meer handhaving door de politie kan niet. Een geluidscontrole kost een half uur per motor.”

Hugo Pinksterboer van de MAG, die zijn vraagtekens bij de cijfers zet, stelt ook dat de handhaving een probleem is. „Dat moet vereenvoudigd worden. Hoe eerder, hoe beter. En dan in combinatie met een grote bewustwordingscampagne.” De motorrijdersorganisatie is hier ook al begonnen onder de naam ’Te luid is uit’. Daarmee hoopt de MAG op meer bewustwording bij de kleine groep rijders die in hun ogen de echte overlast veroorzaakt.

Wethouder Bekkering: „Wij zien maar één echte oplossing en dat is het certificaat in combinatie met ’stille gebieden’ en milieuzones.” Het ministerie van Infrastructuur en Milieu moet hiervoor met de wetgeving aan de slag. „Daarna kunnen de gemeenten plekken aanwijzen als stil gebied en samen met de provincie milieuzones invoeren. En dan de techniek inzetten voor controle, bijvoorbeeld automatische cameracontrole.” Volgens de MAG gaat dat niet werken. „Een uitlaat verwisselen is een minutenkwestie.”

De volgende stap voor Bergen is een gesprek met het ministerie. „Het liefst met de minister zelf. Als daar bereidheid is om dit uit te werken, hebben we een oplossingsrichting.

RIVM rapporten over Geluidoverlast en gezondheid

Het RIVM heeft in de afgelopen jaren de volgende rapporten uitgebracht over Geluidoverlast en gezondheid:

  “Ernstige Hinder en Slaapverstoring” van 25 september 2020

 “Nieuwe gezondheidskundige richtlijnen voor omgevingsgeluid” uit 2020

 “Motie Schonis en de WHO-richtlijnen voor omgevingsgeluid” uit 2018

Vertegenwoordigers van ruim 90 bewonersgroepen zijn de geluidsoverlast zat, willen NU actie en eisen maatregelen van de overheid.

Tijdens de Jaarvergadering van de NEFOM op 24 september 2021 waren de vertegenwoordigers van de Bewonersgroepen het roerend met elkaar eens. De geluidsoverlast van motorvoertuigen moet dringend aangepakt worden met duidelijke maatregelen. Mensen worden letterlijk ziek van het verkeersgeluid en willen de overlast van motorvoertuigen niet meer ontvluchten,

De NEFOM doelstellingen staan als een paal boven water: Voor de Langere termijn “uiterlijk per 1 juni 2023 een maximale geluidsnorm van 70 dB(A) voor alle motorvoertuigen”.  Voor de korte termijn “Geluidoverlast op de agenda’s van beslissers en afsluiting van wegen voor motorvoertuigen die overlast veroorzaken”. Het afsluiten van wegen is geen doel van de NEFOM, maar wordt bij gebrek aan beter gezien als een middel duidelijk te maken dat er echt een probleem is.

Stand van Zaken:

• De NEFOM bestaat nu uit meer dan 90 bewonersgroepen in 12 provincies, die zich gezamenlijk sterk maken om de geluidoverlast van motorvoertuigen aan te pakken
• Binnen één jaar is de NEFOM een begrip geworden, belangen organisaties en gemeentes verwijzen klagers naar de NEFOM om gezamenlijk een geluid te laten horen.
• Er is algemene erkenning omtrent de relatie tussen geluidoverlast en gezondheid. Het wetenschappelijk bewijs staat als een paal boven water, en wordt niet bestreden.
• Het Ministerie I&W heeft begrip voor de NEFOM doelstellingen en zoekt naar middelen om de overlast terug te dringen.
• Een groot aantal Nederlandse gemeentes heeft zich aangesloten bij het initiatief van de Gemeente Bergen aan Zee, om gezamenlijk maatregelen te nemen tegen de geluidoverlast van motorvoertuigen
• Samen met andere soortgelijke organisaties in andere Europese landen, wordt gewerkt aan gezamenlijke acties onder de paraplu van SOS-Europe (Save Our Silence)

Samenwerking De rolverdeling tussen een centrale NEFOM en lokale bewonersgroepen wordt zeer gewaardeerd.

De Lokale groepen spreken gemeentes aan op hun verantwoordelijkheid om de geluidoverlast aan te pakken. Hier worden middelen ingezet waarbij de politie handhaaft op geluidsovertredingen, bijvoorbeeld met art 57 RVV. Verder kunnen gemeentes wegen en gebieden afsluiten voor lawaaiige motorvoertuigen.

De NEFOM zorgt voor landelijk overleg met ministeries en koepels, om structurele maatregelen te realiseren, met als belangrijkste doel om de geluidsnormen te verlagen en de gemeente mogelijkheden te geven om lawaaiige voertuigen selectief te weren.

Acties en overleggen Voor de komende periode zijn verschillende acties voorbereid, om aandacht te krijgen voor dit probleem, en de overheden duidelijk te maken dat er nu echt maatregelen genomen moeten worden.

Dat geluidoverlast door motorvoertuigen een echt probleem is blijkt wel uit de meer dan 100 nieuwsberichten die tot dus ver in 2021 verschenen zijn. Met dank aan Willem.